استان‌هاي ركورددار عقرب‌زدگي در كشور و ۲۱ راهكار پيشگيري از آن

دكتر بهزود اميري در گفت وگو با سلام دكتر وي نيش عقرب در بسياري از كشورهاي جهان از جمله ايران را يك مشكل بهداشتي عنوان كرد و گفت: مسموميت با عقرب يكي از فوريت هاي پزشكي در زندگي به ويژه براي كودكان زير 6 سال است. عقرب ها در شب فعال هستند ، بنابراين بيشتر گزش عقرب ها در شب اتفاق مي افتد. بيش از 1500 گونه عقرب در جهان وجود دارد كه فقط 25 گونه از آنها براي سلامت انسان مهم هستند.

وي با بيان اينكه هفت گونه از 50 گونه موجود در ايران مهم است ، گفت: سالانه حدود يك تا 1.5 ميليون عقرب در جهان رخ مي دهد كه باعث مرگ بيش از 3000 نفر مي شود. سالانه حدود 50،000 عقرب گزيدگي در كشور ما ثبت مي شود. در سال 1399 ، 49،709 عقرب گزيدگي و 18 مورد مرگ در كشور وجود داشته است. بيشترين تعداد گزش عقرب در استان هاي خوزستان ، هرمزگان ، سيستان و بلوچستان گزارش شده است.

وي علائم گزش عقرب را بسيار متفاوت توصيف كرد و افزود: علائمي مانند نوع عقرب و سم آن ، ميزان زهر در بدن ، زمان گزش (شب يا روز) ، سن و بدن آن عقرب و مدت زمان بستگي به گزش دارد تا زماني كه به مركز بهداشت برويد و درمان را شروع كنيد. نيش عقرب به دو دسته تقسيم مي شود: علائم موضعي و علائم عمومي. علائم موضعي شامل درد ، التهاب ، تورم ، قرمزي و زخم است. علائم شايع بسته به نوع و ميزان زهر عقرب متفاوت است ، از جمله تنگي نفس ، افزايش بزاق دهان يا خشكي دهان ، آبريزش بيني ، آبريزش بيني ، تعريق ، گرفتگي يا بزرگ شدن پوست سر ، افزايش ضربان قلب ، كاهش يا افزايش فشار خون. نارسايي كليه وجود خون در ادرار ، كاهش هوشياري و تشنج است.

به گفته وي ، علت اصلي مرگ در اثر عقرب زدگي تاخير در مراجعه مجروحان به مراكز بهداشتي و تاخير در شروع درمان خاص با سم عقرب است.

رئيس گروه كنترل بيماري هاي حيوانات و وزارت وزارت بهداشت گفت: اكثر افرادي كه عقرب به نام گاديم گزش آنها را گرفته است عقرب گزيدگي را جزئي مي دانند و به سلامتي مي روند زيرا هيچ گونه درد و درد خفيف ندارند. مركز كنترل بيماري هاي عفوني بهداشت. هنگامي كه سم عقرب بر اندام هاي حياتي ، مانند كليه ها تأثير گذاشته است ، به كلينيك مراجعه كنيد و درمان در چنين شرايطي بسيار دشوار است. به همين دليل توصيه مي شود كه قرباني عقرب سريعاً به مركز بهداشتي براي دريافت پادزهر منتقل شود. خوشبختانه ، آنتي بادي هاي خاصي براي گونه هاي خطرناك عقرب در كشور توليد مي شود و در تمام مراكز بهداشتي درماني منتخب براي درمان گزش حيوانات سمي و بيمارستان هاي سراسر كشور توزيع مي شود.

وي با تأكيد بر لزوم جلوگيري از عقرب گزيدگي خاطرنشان كرد: با آگاهي از افراد خطرناك و اقدامات پيشگيرانه مي توان احتمال گزش را كاهش داد و يا در موارد گزش با اقدامات پيشگيرانه از شرايط جلوگيري كرد

وي در اين زمينه 21 اقدام براي جلوگيري از گزش عقرب را تشريح كرد و گفت:

1- بازسازي خانه هاي قديمي: خانه هاي قديمي هميشه محلي براي زندگي عقربها هستند. بنابراين ، آنها بايد به روز شوند و در صورت عدم امكان ، حداقل سوراخ ها و شكاف هاي ديوارها را با مواد ساختماني مناسب بپوشانيد.

2- احتياط در پوشيدن لباس و كفش در مناطق عقرب خيز يكي از مهمترين نكات پيشگيري است. زيرا عقرب ها مي توانند بين لباس يا كفش داخل آن زندگي كنند و هنگام پوشيدن لباس يا كفش نيش بزنند. (چندين مورد گزش عقرب هنگام پوشيدن لباس يا كفش رخ داده است.) به همين دليل ، كفش و لباس بايد قبل از پوشيدن تكان داده شود و مورد بازرسي قرار گيرد.

3- استفاده از تختخوابهاي بلند با پايه و قرار دادن پايه هاي تختخوابها در يك شيشه يا ظرف حاوي آب تا عقرب از بالاي تخت بلند نشود. عقرب ها نيز بايد قبل از خواب با دقت كنترل شوند.

4- در مناطق مبتلا به عقرب ، ساكنان بايد هنگام راه رفتن شب بسيار مراقب باشند ، و حتما از دمپايي مانند دمپايي ، كفش و … استفاده كنند و مراقب باشند عقرب را لگد نزنند. زيرا بسياري از موارد گزش عقرب ناشي از لگدمال شدن آنها است.

5- به كشاورزان و كارگران توصيه مي شود هنگام چيدن سنگ ، آجر و كار در مزارع از دستكش ضخيم استفاده كنند.

6- از فرو بردن دستان (به خصوص كودكان) در لانه هاي پرندگان خودداري كنيد.

7- هنگام برداشتن ميوه از جعبه هاي ميوه اي كه از مناطق عقرب به مناطق ديگر برده مي شود ، مراقب باشيد و مواردي را كه از مناطق عقرب به مناطق ديگر منتقل مي شوند بازرسي كنيد.

8- پرندگان به خصوص مرغ و خروس علاقه خاصي به عقرب دارند و آنها را به طرز ماهرانه اي شكار و مي خورند و آسيبي نديده اند. بنابراين با نگهداري جوجه ها براي از بين بردن عقرب ها مي توان از آن در مناطق آلوده به عقرب استفاده كرد.

9- براي از بين بردن عقرب ها بهتر است گوني مرطوب را در نزديكي محل زندگي عقرب ها قرار دهيد تا به دليل سرما بتوانند زير گوني جمع شوند.

10- از جمع شدن زباله هاي ساختماني در اطراف خانه جلوگيري كنيد تا فضاي مناسبي براي لانه سازي عقرب ايجاد شود.

11- فضاي بين در و قاب را ببنديد ، بايد سوراخ هاي ايجاد شده در ورودي لوله ها و سيم ها را نيز به ساختمان بپوشانيد.

12. تميز كردن حياط و جمع آوري مواد جمع شده در آن مانند چوب ، وسايل خانگي ، برگها و … مي تواند به طور موثري تعداد عقربهاي خارج از منطقه را كاهش دهد.

13- هنگام كشيدن اشيا in در تابستان و قبل از آن ، مراقب باشيد ، حتما به سطح پايين توجه كنيد.

14. بوته هاي گياه را در نزديكي ساختمان پاك كنيد و شاخه هاي خم شده را قطع كرده و با سقف خانه تماس بگيريد. اين شاخه ها راهي براي رسيدن عقربها به سقف ساختمان فراهم مي كنند.

15- سطل هاي زباله يا سطل هاي زباله را در يك قاب خاص قرار دهيد تا از سطح زمين بالاتر باشد.

16- از پانلهاي زير درب به نام روكش درب استفاده كنيد كه فضاي بين لبه پايين در و كف را پوشش مي دهد. اطمينان حاصل كنيد كه تا حد امكان نزديك به زمين نصب شده است.

17- اطمينان حاصل كنيد كه پنجره ها كاملا در كادر قرار دارند و هيچ درز و تركي وجود ندارد ، در غير اين صورت مي توانيد آن را با گچ يا ماده مناسب بپوشانيد.

18- همچنين توصيه مي شود براي كنترل عقربها از زمين دياتومه استفاده كنيد. براي اين منظور مي توان از يك سمپاش دستي يا هر وسيله سمپاشي مناسب براي پوشاندن ترك ها و شكاف هايي كه مي توانند پناهگاه عقرب باشند ، استفاده كرد. براي اين منظور مي توان از مخلوط مناسبي از خاك دياتومه و سموم دفع آفات نيز استفاده كرد. براي اين كار حتماً از تجهيزات محافظت شخصي استفاده كنيد.

19. اگر عقرب روي بدن داريد ، سعي كنيد با استفاده از ابزاري بدون ترس آن را از بدن خارج كرده و آنها را فشار ندهيد.

20- اين موجودات معمولاً براي شكار حشرات وارد مكان مي شوند ، بنابراين مبارزه با حشرات ، به ويژه سوسري ها ، با كاهش غذاي عقرب ها مي تواند در كاهش ورود عقرب ها مثر باشد.

21- در مكانهايي كه تعداد عقربها زياد است ، مي توان جمعيت عقربها را زير نظر متخصصان مناسب براي محلول پاشيهاي داخلي و خارجي كنترل كرد.

انتهاي پيام